Imieniny: Dionizego, Szczepana

Wydarzenia:

Kulturalnie

Motywy maryjne w zbiorach Pałacu Biskupa Erazma Ciołka

medal koronacyjny obrazu matki boskiej berdyczowskiej fot. MNK

Na wystawach w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w Krakowie prezentowane są znakomite dzieła dawnej sztuki sakralnej, wśród których znajduje się wiele świadectw kultu Matki Boskiej, głęboko zakorzenionego w religijności polskiej.

 

Przeważnie są to obrazy i rzeźby, ale pomiędzy nimi znajduje się także kilka osobliwych zabytków, które pochodzą z kolekcji Gabinetu Numizmatycznego. Są to medale koronacyjne, zwane popularnie koronatkami. Znalazły się w galerii „Sztuka Dawnej Polski. XII–XVIII wiek” dlatego, że stanowią pamiątkę niezwykłych barokowych uroczystości, jakimi były koronacje cudownych obrazów Matki Boskiej.

Zwyczaj ten przyszedł do nas z Italii, a pierwszym ukoronowanym wizerunkiem na ziemiach polskich była Matka Boska Częstochowska, którą w roku 1717 przyozdobiono koronami przywiezionymi z Rzymu, poświęconymi przez papieża Klemensa XI. Do schyłku XVIII wieku uroczyście koronowano kilkadziesiąt obrazów maryjnych w całej Rzeczypospolitej, we wszystkich ważniejszych sanktuariach, tak łacińskich, jak i obrządku wschodniego (np. w prawosławnej Ławrze Poczajowskiej).

Obchody organizowano z niezwykłą pompą, budując efemeryczne dekoracje, rozświetlając kościoły tysiącami świec, bijąc z dział. Na koronacje ściągały nieraz z bardzo daleka wielkie tłumy szlachty, duchowieństwa i ludu, pomiędzy który rozrzucano wybite na tę okazję medale pamiątkowe – koronatki właśnie. Kilka najciekawszych okazów koronatek ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie można oglądać w Sali V (Sala barokowa) galerii „Sztuka Dawnej Polski. XII-XVIII wiek” na I piętrze Pałacu Biskupa Erazma Ciołka.

;