Jezuicka litania loretańska w "Modlitwie w drodze".
śpiew: Kasia Bogusz
lira korbowa: Joachim Mencel
Realizacja/miks/mastering: Mateusz Frankiewicz
Produkcja muzyczna: Dominik Dubiel SJ
Wideo: Mikołaj Cempla | mikolajcempla.pl
Produkcja: Modlitwa w drodze / Wydawnictwo WAM

Litania loretańska nazywana jest także litanią do Najświętszej Maryi Panny. Przymiotnik „loretańska” w nazwie Litanii pochodzi od włoskiego miasta Loreto, gdzie w bazylice, zgodnie z podaniami, znajduje się domek Matki Bożej. Litania do Najświętszej Maryi Panny była tam szczególnie propagowana i odmawiana. Nie narodziła się jednak w Loreto. Źródła podają, że powstała już w XII wieku we Francji, lecz pierwsza wersja nie zachowała się. Pośród licznych schematów litanii maryjnych utrwalił się właśnie ten, który był używany od pierwszej połowy XVI wieku w Loreto.

Określenie "Litania loretańska" stosowane było częściej od 1575, kiedy to dyrektor chóru w Loreto, Costanzo Porta  skomponował najstarsze znane opracowanie muzyczne litanii na 8 głosów. Mnożące się litanie i wezwania, często posiadające szkodliwe elementy, doprowadziły do zniesienia przez papieża Klemens VIII w 1601 wszystkich litanii z wyjątkiem litanii loretańskiej i Litanii do Wszystkich Świętych. Natomiast w 1631 zakazano wprowadzania wszelkich zmian w litanii bez zezwolenia Stolicy Apostolskiej, co bezpośrednio wpłynęło na jej ujednolicenie i upowszechnienie.

Z czasem za pozwoleniem Stolicy Apostolskiej wprowadzane były nowe wezwania: 1675 Królowo Różańca Świętego dla bractw różańcowych, rozszerzone na cały Kościół w 1883; 1846 dla diecezji mechlińskiej Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta, rozszerzone na cały Kościół w 1854, w 1856 udzielono przywileju diecezji kolońskiej odmawiania go jako pierwszego; 1903 Matko Dobrej Rady; 1917 Królowo Pokoju; 1950 Królowo Wniebowzięta; po ogłoszeniu w 1954 święta Maryi Królowej Świata, w niektórych kościołach przyjęto wezwanie Królowo świata; 1964 Królowo Kościoła; 1980 Matko Kościoła; 1995 Królowo Rodziny. Przynajmniej od 1656 w Polsce odmawiano wezwanie Królowo Korony Polskiej, oficjalnie zatwierdzone 12 października 1922, a po II wojnie światowej zmienione na Królowo Polski. W 2014 Stolica Apostolska zatwierdziła wezwanie Matko Miłosierdzia w polskiej wersji litanii.