Franciszek wyraził swoje zaniepokojenie wobec aktów nietoleracji, dyskryminacji czy ksenofobii w różnych częściach Europy często motywowanych nieufnością i lękiem wobec drugiego, innego.

„Jeszcze bardziej mnie niepokoi smutna obserwacja, że nasze katolickie wspólnoty w Europie nie są wolne od reakcji obronnych i wykluczających, usprawiedliwianych niezbyt jasno określoną «powinnością moralną» do zachowania tożsamości kulturowej i religijnej. Kościół rozprzestrzenił się na wszystkie kontynenty dzięki «migracji» misjonarzy, którzy byli przekonani o uniwerwsalności zbawczego przesłania Jezusa Chrystusa, przeznaczonego dla ludzi wszystkich kultur. W historii Kościoła nie brakowało pokus do wykluczenia i izolacjonizmu kulturowego, ale Duch Święty zawsze nam pomagał je przezwyciężać, gwarantując nieustanne otwarcie na innych, które daje możliwość wzrastania i  ubogacania się” – powiedział Ojciec Święty. 

Następnie Papież stwierdził, iż masowy napływ migrantów i uchodźców spowodował głęboki dyskomfort, bo zbiegł się z kryzysem ekonomicznym oraz nieprzygotowaniem na to wspólnot, które ich przyjmują. Dyskomfort ten jednak wskazuje także na ograniczenia w procesie jednoczenia się Europy oraz na przeszkody, z którymi trzeba się zmierzyć, promując uniwersalne prawa człowieka.

Franciszek wskazał, że w ostatnich latach wiele wspólnot kościelnych w Europie zostało ubogaconych obecnością katolików-migrantów, którzy wnieśli własną pobożność, a także nowy entuzjazm liturgiczny i apostolski.

„Z misyjnego punktu widzenia, współczesne ruchy migracyjne tworzą nową «granicę misyjną», okazję do głoszenia Jezusa Chrystusa i Ewangelii bez konieczności opuszczania własnego środowiska, do świadczenia o wierze w miłości i głębokim szacunku do innych tradycji religijnych. Spotkanie z migrantami i uchodźcami innych wyznań i religii jest płodnym terenem do szczerego i ubogacającego rozwoju dialogu ekomenicznego i międzyreligijnego” – stwierdził Franciszek.

W przemówieniu do dyrektorów krajowych biur migracyjnych Papież nawiązał także do orędzia na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy na rok 2018, w którym kreśli duszpasterską odpowiedź na wyzwania związane z napływem migrantów.  Wyraża się ona w czterech słowach: przyjmować, chronić, promować i integrować.