Nauczanie
Papież otworzył Drzwi Miłosierdzia
Najważniejszym wydarzeniem papieskiej wizyty w Republice Środkowoafrykańskiej, a może nawet całej obecnej pielgrzymki Franciszka do Afryki, było otwarcie Jubileuszowych Drzwi Miłosierdzia w katedrze w Bangi. W ten sposób Ojciec Święty nieformalnie rozpoczął Rok Miłosierdzia, który oficjalnie rozpocznie się w Rzymie 8 grudnia, w uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP. Otwarcie Drzwi Miłosierdzia w stolicy Republiki Środkowoafrykańskiej, kraju w którym toczy się od lat krwawa wojna domowa, ma szczególne znaczenie, bo właśnie tutaj, jak nigdzie indziej, ludzie potrzebują Bożego przebaczenia i miłości.
Od uzyskania niepodległości w 1960 r. Republika Środkowoafrykańska jest jednym z najbardziej niestabilnych krajów kontynentu. Wśród kolejnych dyktatorów zasłynął cesarz Bokassa, który uczestniczył osobiście w torturach, egzekucjach i aktach kanibalizmu na 200 dzieciach, które protestowały przeciw przymusowi noszenia mundurków szkolnych zaprojektowanych przez cesarzową. Nasilenie walk rebeliantów z wojskami rządowymi nastąpiło w 2011 r., a w roku 2013 partyzanci ugrupowania Séléka, wywodzący się z koczowniczych plemion z północy kraju, obalili urzędującego prezydenta. Z czasem konflikt polityczny przekształcił się w religijny, a muzułmanie rozpoczęli eksterminację chrześcijan. Tragiczne jest to, że później również chrześcijanie z oddziałów samoobrony Antybalaka dopuścili się wielu gwałtów i morderstw na muzułmanach. W sierpniu 2013 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała Republikę Środkowoafrykańską za państwo upadłe. Dzięki międzynarodowej mediacji udało się ustalić ze zwalczającymi się ugrupowaniami program wyjścia z kryzysu, jednak trwające wręcz do samego przyjazdu Papieża walki ukazują, jak kruche są tutaj nadzieje na trwały pokój.
Po przybyciu do katedry, wokół której zgromadziło się tysiące księży, zakonników i zakonnic oraz miejscowa młodzież, w krótkim improwizowanym przemówieniu Papież nazwał Bangi duchową stolicą świata. Powiedział, że na tej ziemi cierpiącej wskutek wojny rozpoczyna się Jubileuszowy Rok Miłosierdzia i wezwał do modlitwy o pokój nie tylko w tym kraju, ale we wszystkich innych doświadczanych takim samym cierpieniem.
Otwierając Drzwi Miłosierdzia w katedrze Bangi Franciszek recytował słowa Pisma Świętego: „Otwórzcie drzwi sprawiedliwości”, a zgromadzeni odpowiedzieli: „Wejdę i złożę dzięki Panu” i okrzykami radości przywitali otwarcie drzwi.
Po chwili modlitwy w milczeniu Papież jako pierwszy wszedł do katedry. Następnie rozpoczęła się Msza, będąca kulminacją jego wizyty w tym afrykańskim kraju.
W homilii Franciszek nawiązał do historii znanej z Dziejów Apostolskich, kiedy to Piotr i Jan zamiast dać jałmużnę uzdrawiają paralityka leżącego u wejścia do świątyni. Także dzisiaj chrześcijanie mają nieść uzdrowienie tym, którzy już stracili nadzieję, i mają im pomagać w rozpoczęciu nowego życia, w „przeprawieniu się na drugi brzeg” (Łk 8, 22):
„Jezus nie posyła nas na drugi brzeg samych, ale raczej zachęca nas, abyśmy przeprawili się wraz z Nim, a każdy z nas robi to realizując swoje osobiste powołanie. Musimy zatem być świadomi, że tego przejścia na drugą stronę można dokonać jedynie z Nim, uwalniając się od koncepcji rodziny i krwi, które dzielą, aby natomiast budować Kościół-Rodzinę Bożą, otwartą dla wszystkich, troszczącą się o tych, którzy tego najbardziej potrzebują” – powiedział Papież.
Przeprawienie się na drugi brzeg polega według Franciszka na doświadczaniu Bożego przebaczenia i dzieleniu się tym z innymi: „Doświadczywszy sami przebaczenia, musimy przebaczać innym. Oto nasze podstawowe powołanie: «Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski» (Mt 5,48). Jednym z podstawowych wymogów tego wezwania do doskonałości jest miłość nieprzyjaciół, która zabezpiecza przed pokusą zemsty i przeciwko spirali niekończącego się odwetu. Jezus stale nalegał na ten szczególny aspekt świadectwa chrześcijańskiego (por. Mt 5,46-47). Ludzie zaangażowani w ewangelizację muszą zatem przede wszystkim wprowadzać przebaczenie, być specjalistami od pojednania, ekspertami miłosierdzia. W ten właśnie sposób możemy pomóc naszym braciom i siostrom «przejść na drugą stronę», ukazując im tajemnicę naszej siły, naszej nadziei, naszej radości, które mają swoje źródło w Bogu, ponieważ są oparte na pewności, że jest On z nami w łodzi” – powiedział Papież.
Nawet w obliczu rozszalałej nienawiści chrześcijanin zawsze musi pamiętać, że Bóg jest najsilniejszy, ponieważ jego ostatnim słowem jest miłość:
„Wszędzie, a przede wszystkim tam, gdzie panuje przemoc, nienawiść, niesprawiedliwość i prześladowanie, chrześcijanie są powołani, aby dać świadectwo o tym Bogu, który jest Miłością. Zachęcając kapłanów, osoby konsekrowane i świeckich, którzy w tym kraju żyją niekiedy aż w stopniu heroicznym cnotami chrześcijańskimi, przyznaję, że odległość, jaka nas dzieli od tak wymagającego ideału świadectwa chrześcijańskiego, jest czasami duża. Dlatego w formie modlitwy wypowiadam słowa św. Pawła: «Bracia: Pan niech pomnoży liczbę waszą i niech spotęguje waszą wzajemną miłość dla wszystkich» (1 Tes 3,12). W związku z tym świadectwo pogan o chrześcijanach Kościoła pierwszych wieków ma trwać na naszym horyzoncie jak latarnia morska: «Patrzcie, jak oni się kochają, kochają się naprawdę» (Tertulian, Apologetyk, 39, 7).
Na zakończenie homilii Ojciec Święty wezwał mieszkańców Republiki Środkowoafrykańskiej do zaprzestania walki i poszukiwania pokoju:
„Do wszystkich, którzy niesprawiedliwie używają broni tego świata, kieruję apel: odłóżcie te narzędzia śmierci; uzbrójcie się raczej w sprawiedliwość, miłość i miłosierdzie – rzeczywiste gwarancje pokoju. Uczniowie Chrystusa, kapłani, zakonnicy i świeccy żyjący w kraju o nazwie tak wymownej, w kraju znajdującym się w samym sercu Afryki, powołanym do odkrycia Pana jako prawdziwego centrum wszystkiego co dobre! Waszym powołaniem jest ucieleśnianie Serca Bożego pośród waszych współobywateli. Niech Pan zechce uczynić nas wszystkich «utwierdzone... nienaganne w świętości wobec Boga, Ojca naszego, na przyjście Pana naszego Jezusa wraz ze wszystkimi Jego świętymi» (1 Tes 3,13). Pojednanie, przebaczenie, miłość i pokój. Amen!”.
Po zakończeniu Mszy Ojciec Święty spotkał się przed katedrą z młodzieżą. Podczas spotkania wyspowiadał też kilku młodych Afrykańczyków, co było szczególnym znakiem w kraju pogrążonym w wojnie domowej, w której bardzo często walczą ludzie młodzi, a nawet dzieci-żołnierze. Tym samym Franciszek podkreślił, że Rok Miłosierdzia to także rok pokuty i pojednania.