­­­Jan Paweł II w sposób szczególny świętował trzecią rocznicę swojego wyboru na Stolicę Piotrową i powołał do życia fundację, która nosi jego imię. Działa ona od 16 października 1981 r. na polu religijnym, ale również kulturalno-naukowym. Papież w swej dalekowzroczności dostrzegał potrzebę kształcenia inteligencji katolickiej w krajach bloku sowieckiego, czemu miały służyć stypendia naukowe dla studentów z Europy Wschodniej – do dzisiaj z pomocy tej skorzystało ok. 1000 osób. Fundacja zajmuje się również opieką nad pielgrzymami w Rzymie, dla których udostępniony jest Dom Polski przy Via Cassia. Ale chyba największym osiągnięciem fundacji jest zgromadzenie olbrzymiej dokumentacji dotyczącej pontyfikatu Jana Pawła II oraz popularyzowanie na całym świecie papieskiego nauczania – służą temu również działające w 18 krajach koła i towarzystwa przyjaciół fundacji.

* * *

WŁODZIMIERZ RĘDZIOCH: – Dokładnie 3 lata po wyborze na Stolicę Piotrową, 16 października 1981 r., Jan Paweł II powołał do życia fundację, która nosi jego imię. Jaki był cel jej powołania?

O. DR KRZYSZTOF WIELICZKO OSPPE: – Fundacja Jana Pawła II jest organizacją kościelną, non profit, która stawia sobie za cel popieranie i realizację inicjatyw o charakterze edukacyjnym, naukowym, kulturalnym, religijnym i charytatywnym, związanych z pontyfikatem Ojca Świętego Jana Pawła II. Głównymi celami fundacji są:

• zachowanie i rozwój duchowego dziedzictwa Jana Pawła II i kultury chrześcijańskiej; 
• pomoc edukacyjna i stypendialna dla młodzieży z Europy Środkowo-Wschodniej i Azji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i Uniwersytecie Jana Pawła II w Krakowie; 
• dokumentacja i studium pontyfikatu oraz upowszechnianie nauczania Jana Pawła II; 
• opieka nad pielgrzymami w Rzymie – zwłaszcza z Polski i Europy Wschodniej.

– Gdzie znajduje się siedziba fundacji i jak jest ona zorganizowana?

– Oficjalna siedziba fundacji mieści się w Watykanie, jednak ze względu na charakter swej działalności jest ona zlokalizowana w kilku miejscach. I tak sekretariat administracyjny ma swoją siedzibę w Rzymie przy Via di Porta Angelica 63, Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II, a także Dom Polski dla pielgrzymów – przy Via Cassia 1200, natomiast dom fundacji dla stypendystów znajduje się w Lublinie przy ul. Bocznej Lubomelskiej 2. Każde z tych miejsc, chociaż spełnia różne funkcje, służy celom fundacji.

– Szczególną rolę w działalności fundacji odgrywa Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II. Co udało się zgromadzić w tym miejscu?

– Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II zajmuje się zabezpieczaniem dokumentów dotyczących pontyfikatu Jana Pawła II i dba o przekazywanie jego dziedzictwa przyszłym pokoleniom. Zgromadzona dokumentacja stanowi bogaty materiał do prowadzenia badań naukowych, których owocami są publikacje, sympozja, wystawy, a także artykuły popularyzujące myśl i dzieło Jana Pawła II. Biblioteka ośrodka liczy ok. 30 tys. woluminów; udostępnione są one do badań nad nauczaniem Jana Pawła II, większość z nich jest już zdygitalizowana.

– Na czym polega program stypendialny dla studentów z Europy Wschodniej i jakie są jego rezultaty?

– Fundacja Jana Pawła II przez pomoc stypendialną dla studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie bierze udział w kształceniu przyszłych elit intelektualnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Azji. Program stypendialny istnieje od 1990 r. W ciągu 26 lat działalności stypendialnej z pomocy Fundacji Jana Pawła II skorzystało ok. 1000 osób. Stypendyści pochodzili z: Białorusi, Bułgarii, Chin, Czech, Estonii, Gruzji, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Turkmenistanu, Ukrainy, Uzbekistanu i Węgier. Najliczniejszą grupę stypendystów stanowili kandydaci z Ukrainy, Białorusi i Litwy – do czasu włączenia tego kraju w struktury Unii Europejskiej. Na dzień dzisiejszy spośród naszych stypendystów mamy 3 profesorów, 76 doktorów, 88 osób z licencjatem i 522 magistrów.

Większość absolwentów fundacji wraca do swoich krajów rodzinnych i pracuje w różnych instytucjach państwowych i kościelnych. Wykładają na uniwersytetach państwowych i katolickich, w seminariach duchownych, katechizują w szkołach. Uczą języka polskiego, są tłumaczami w różnych firmach. Pracują w ambasadach, konsulatach, poradniach rodzinnych, prowadzą kursy przedmałżeńskie, są dziennikarzami w redakcjach czasopism religijnych i świeckich. Prowadzą własną działalność gospodarczą. Dwóch absolwentów fundacji otrzymało godności biskupie i pracują obecnie na Białorusi.

W bieżącym roku Fundacja Jana Pawła II obejmie opieką finansową i wychowawczą 145 stypendystów. Na pierwszy rok zostało przyjętych 36 osób (25 na studia magisterskie i 11 na studia doktoranckie). Połowa kandydatów pochodzi z Ukrainy, zaś pozostali – z Białorusi, Uzbekistanu i Indonezji.

Stypendystom w Lublinie oferujemy zamieszkanie w domu fundacji. Dom w Lublinie spełnia wiele funkcji, mieszka w nim obecnie 100 studentów. Jest on miejscem pracy duszpasterskiej prowadzonej wśród stypendystów. W domowej kaplicy pw. Świętych Cyryla i Metodego oraz św. Jana Pawła II stypendyści spotykają się na Eucharystii i różnych nabożeństwach, uczestniczą w cotygodniowej katechezie, gromadzą się na wspólnym przeżywaniu świąt. Dom w Lublinie to także miejsce spotkań stypendystów z poszczególnych państw, odprawiane są dla nich Msze św. w ich ojczystych językach. W domu fundacji co tydzień spotykają się studenci w grupach: Krąg biblijny i Katechezy papieskie. Przez jednego z naszych stypendystów prowadzony jest chór fundacji, który wielokrotnie w ciągu roku ubogaca liturgię. Coroczne rekolekcje są jeszcze jedną okazją, by nie tylko formować swój intelekt, ale też nie zaniedbać ducha. W ramach szeroko rozumianego duszpasterstwa należy wymienić organizację pielgrzymki do Rzymu, co kilka lat, turnieje piłki nożnej, wyjazdy na ogniska i majówki.

– W jaki sposób pomagacie pielgrzymom w Rzymie?

– Dom Polski Jana Pawła II przy Via Cassia zawsze się starał – i wciąż się stara – realizować postawione przed nim cele. Otwiera na oścież swoje drzwi dla przybywających tu pielgrzymów. Nie tylko zapewnia im dach nad głową i pokarm dla ciała, ale przede wszystkim troszczy się o wymiar duchowy pielgrzymowania. W kaplicy Domu Polskiego codziennie jest sprawowana Msza św. z homilią, jest okazja do spowiedzi, a wieczorem nabożeństwo eucharystyczne i Apel Jasnogórski. W tej wspólnej modlitwie wspominani są fundacyjni dobroczyńcy, żywi i zmarli. Wśród nich na pierwszym miejscu jest św. Jan Paweł II, o którym w tym domu mówią również bogate zbiory muzeum, a w szczególności relikwie jego krwi, które ze czcią przechowywane są w kaplicy. Muzeum fundacji obejmuje dary, które pielgrzymi ofiarowali Janowi Pawłowi II.

– Z jakimi instytucjami współpracuje fundacja, aby lepiej realizować swój główny cel zachowania dziedzictwa pontyfikatu Jana Pawła II?

– Ponieważ zakres działalności fundacji jest dość szeroki, wymaga to współpracy z różnymi instytucjami – zarówno świeckimi, jak i kościelnymi, głównie uniwersytetami, ambasadami, fundacjami. Ostatnio udało nam się zrealizować wspólnie z Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II w Wadowicach kilka projektów i liczymy, że ta współpraca będzie się nadal owocnie rozwijać.

– Kto wspiera fundację finansowo?

– Funkcjonowanie fundacji jest możliwe dzięki hojności dobroczyńców z całego świata. Wielu z nich jest członkami kół i towarzystw przyjaciół fundacji.

– Czym są koła i towarzystwa przyjaciół fundacji?

– Obecnie jest 48 kół i towarzystw, które działają na 4 kontynentach w 18 krajach (Anglia, Belgia, Dania, Niemcy, Szwajcaria, Irlandia, Hiszpania, Szwecja, Francja, Polska, Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk, Wenezuela, Indonezja, Singapur, Arabia Saudyjska, Australia). Działalność kół i towarzystw nie ogranicza się tylko do zbiórki funduszy na rzecz fundacji, ale nade wszystko skupia się na rozpowszechnianiu nauczania Jana Pawła II w lokalnych środowiskach. Organizowane są międzynarodowe konferencje, sympozja, odczyty, koncerty, wystawy poświęcone osobie i nauczaniu Jana Pawła II.

Kluczowym aspektem działalności kół i towarzystw są cykliczne spotkania modlitewne, często poprzedzone Mszą św. i adoracją Najświętszego Sakramentu, a także rekolekcje, katechezy czy nawet piesze pielgrzymki do miejsc kultu maryjnego. Rozpowszechnione są wśród członków fundacji koła Żywego Różańca. Wielu z nich uczestniczyło w ŚDM w Krakowie, nie tylko jako pielgrzymi, ale także jako wolontariusze. Większość z kół przyjaciół fundacji zaangażowana jest w działalność na rzecz ubogich i bezdomnych. Młodzież kół fundacji w Dżakarcie czy w Nowym Jorku organizuje posiłki dla ubogich, natomiast członkowie koła fundacji w Meksyku wspierają sierociniec dla dzieci z ciężkimi wrodzonymi wadami.

– Jak fundacja chce uczcić 35-lecie swojego powstania?

– Każdy jubileusz jest okazją do podsumowań, zazwyczaj podaje się wtedy statystyki, organizuje konferencje. My jednak pragniemy, żeby jubileusz fundacji był świętem ludzi, wszystkich osób zaangażowanych w jej działalność. Ludzi dobrej woli, którzy tak pięknie pracują na rzecz Fundacji Jana Pawła II i szerzą jej cele w swych lokalnych społecznościach. Dlatego też program przewidziany jest tak, aby był to czas na spotkanie jako jedna wielka rodzina. Spotkanie na wspólnej modlitwie, rozmowie, radość bycia razem.

Uroczystości jubileuszowe miały miejsce w Rzymie i Watykanie w dniach 22-24 października br. Głównymi punktemi były uroczysta Msza św. w Bazylice św. Piotra, koncert, sympozjum, poświęcenie Złotej Księgi Jubileuszowej oraz spotkanie z Ojcem Świętym Franciszkiem na prywatnej audiencji.