Rzecznik Episkopatu przypomniał, że w czasie II wojny światowej w Polsce miało miejsce zmasowane prześladowanie duchowieństwa. „Księża, zakonnicy siostry zakonne byli rozstrzeliwani, wysyłani do obozów koncentracyjnych, więzieni i torturowani. Niemcy rekwirowali dobra kościelne, zamykali kościoły. Mimo to wiara Kościoła w Polsce przetrwała ten mroczny okres terroru niemieckich nazistów” – dodał.

Ks. Rytel-Andrianik wskazał na tragiczne dane z czasów II wojny światowej. „Według badań naukowych, na ok. 10 tys. księży diecezjalnych (stan w 1939 r.) niemieccy naziści zamordowali ok. 2 tys.  księży,  czyli co piątego kapłana. Spośród ok. 8 tys. zakonników (stan w 1939 r.), 370 zostało zamordowanych. Ponadto, z około 17 tys. sióstr zakonnych naziści zamordowali ok. 280 sióstr. Do tego trzeba dodać, iż podczas II wojny światowej ok. 4 tys. księży i zakonników oraz ok. 1100 sióstr zakonnych było więzionych w niemieckich obozach. Ci zaś, którzy zostali na wolności również byli represjonowani” – podał rzecznik Episkopatu Polski.

Podczas II wojny światowej blisko połowa polskich diecezji była pozbawiona biskupów diecezjalnych. „Na 21 diecezji rzymskokatolickich w Polsce, 9 było bez biskupów diecezjalnych, którzy zostali internowani albo zmuszeni do emigracji, a jednego z biskupów diecezjalnych zamordowano. „Na emigracji przebywał kard. August Hlond, Prymas Polski, arcybiskup gnieźnieński i poznański oraz biskup włocławski Karol Radoński. Biskup płocki Antoni Julian Nowowiejski został zamordowany w Dachau. Niemieccy naziści internowali biskupa lubelskiego Mariana Fulmana,  biskupa łódzkiego Włodzimierza Jasińskiego i biskupa łódzkiego Stanisława Adamskiego. Biskup piński Kazimierz Bukraba po zajęciu Pińska przez Armię Czerwoną wyjechał do Lwowa, a potem bezskutecznie zabiegał u władz okupacyjnych o powrót do diecezji. W Warszawie zaś po śmierci kard. Aleksandra Kakowskiego w grudniu 1938 r., archidiecezją zarządzał administrator apostolski – abp Stanisław Gall, który zmarł w 1942 r.”.

Niemieccy naziści zamordowali – oprócz biskupa diecezjalnego Antoniego Juliana Nowowiejskiego – trzech biskupów pomocniczych: bpa Władysław Gorala z Lublina w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen; bpa Leona Wetmańskiego z Płocka w obozie zagłady w Działdowie lub okolicach tego obozu oraz bpa Michała Kozala w obozie koncentracyjnym w Dachau.

„W sytuacjach, w których pojawiają się pogarda i nienawiść do człowieka trzeba zawsze przypominać konsekwencje II wojny światowej, czyli upadek cywilizacji europejskiej, masowe prześladowanie ludności cywilnej i Holokaust. Stąd Kościół przypomina prawo naturalne o konieczności poszanowania życia każdego człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci, tu nie może być żadnych wyjątków. Wojna pokazała jak tragiczne są skutki próby negacji Boga i walki z religią. Dlatego trzeba nieustannie przypominać słowa św. Jana Pawła II: +nigdy więcej wojny+, w żadnym miejscu na świecie, ale także +nigdy więcej wojny+ w naszych społecznościach i rodzinach” – powiedział rzecznik Episkopatu.