Św. Benedykt urodził się około 480 r. w Nursji we Włoszech jako brat bliźniak św. Scholastyki. Na temat jego życia zachowało się niewiele danych. Pochodzą one głównie z drugiej części „Dialogów” papieża rzymskiego św. Grzegorza Wielkiego.

Pochodził z rodziny właściciela ziemskiego z okolic obecnie położonych w Umbrii. Z woli rodziców po ukończeniu pierwszego etapu edukacji udał się do Rzymu, gdzie podjął studia literackie i prawnicze. Jednak niespokojne i rozwiązłe życie młodzieży skłoniło go do schronienia się na pustkowiu. Mając dwadzieścia lat został pustelnikiem w Subiaco, gdzie najpierw pod opieką starszego mnicha, a potem samodzielnie prowadził życie pustelnicze. Tam zyskał sobie wielu uczniów. Odnaleziony po trzech latach, na prośbę pobliskiej wspólnoty mnichów, został przełożonym ich monasteru. Jednak surowość jego wymagań nie odpowiadała wielu z braci. Wobec nieporozumień z pobliskim klasztorem przeniósł się na południe i w roku 529 założył klasztor na Monte Cassino w miejscu dawnego pogańskiego sanktuarium. Tam właśnie opracował nowy model wspólnoty monastycznej, żądając od zakonników potrójnych ślubów: stałości, zachowania obyczajów monastycznych i posłuszeństwa, które do dnia dzisiejszego składają benedyktyni. Od imienia świętego zakon posługujący się jego regułą nosi nazwę benedyktynów. Benedykt uważał swoją regułę za drogę dla początkujących, za szkołę służby Bogu, w której nie pragniemy narzucać niczego, co byłoby zbyt ostre lub surowe. Reguła została następnie przyjęta przez wiele zachodnich klasztorów (do 1595 roku wykorzystywało ją ponad 100 zakonów).

Jako mnich Benedykt był człowiekiem praktycznym, szczerym i prostym. Łączył w sobie wymagania dyscypliny z szacunkiem dla osoby ludzkiej.

Święty zmarł w założonej przez siebie wspólnocie. Przed śmiercią przyjął Eucharystię i oddał duszę Bogu na stojąco, podtrzymywany przez uczniów.

W 1964 r. w trakcie soboru watykańskiego II Paweł VI ogłosił świętego Benedykta Patronem Europy, podkreślając w ten sposób rolę, jaką zakony oparte na jego regule odegrały w łączeniu tradycji Wschodu i Zachodu oraz cywilizowaniu Europy.