Św. Wawrzyniec był w starożytności i średniowieczu jednym z najbardziej popularnych świętych. Mawiano, że kim dla Jerozolimy był św. Szczepan, tym dla Rzymu był św. Wawrzyniec. Podkreślano w ten sposób okoliczności jego męczeńskiej śmierci, która najprawdopodobniej miała miejsce 10 sierpnia 258 roku.

O Wawrzyńcu niewiele wiadomo – właściwie jedynym źródłem na jego temat jest Liber Pontificalis. Księga Papieży łączy śmierć Wawrzyńca z męczeństwem papieża Sykstusa II, który zginął 6 sierpnia 258 r. wraz ze swoimi czterema diakonami. Jednak powszechna tradycja rzymska śmierć męczennika opisuje inaczej.

Diakon Wawrzyniec miał być administratorem majątku Kościoła w Rzymie a równocześnie, jako diakon opiekował się ubogimi. Cesarz Walerian odłączył go od papieskiego orszaku zmierzającego na śmierć, bo liczył, że wymusi na diakonie oddanie całego majątku kościelnego. W tych okolicznościach Wawrzyniec miał poprosić o kilka dni, aby mógł zebrać „skarby Kościoła”, aby pokazać je cesarzowi. Na wyznaczony dzień Wawrzyniec zgromadził całą biedotę Rzymu, którą wspierała gmina chrześcijańska. Miał przy tym wypowiedzieć słowa: „Oto są skarby Kościoła!”.

Oszukany Walerian poddał Wawrzyńca wyjątkowym torturom. Nakazał rozciągnąć diakona na żelaznym ruszcie i przypiekać żywcem w ogniu. Ciało Męczennika pogrzebał św. Justyn. Co roku wierni tłumnie gromadzili się wokół jego grobu. Jego imię włączono do kanonu Mszy świętej i do Litanii do Wszystkich Świętych. Cesarz Konstantyn Wielki nad jego grobem w roku 330 wystawił bazylikę.