Św. Jacek urodził się w Kamieniu Śląskim na krótko przed 1200 rokiem. Był krewnym słynnego biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża, którego silna indywidualność i znacząca pozycja w ówczesnym Kościele zaważyła na życiu Jacka. Wpływowy biskup ustanowił swego krewnego kanonikiem katedralnym, a następnie wysłał za granicę do Paryża i Bolonii na kilkuletnie studia z teologii i prawa kanonicznego. Po powrocie do Polski Jacek wyróżniał się wiedzą i surowym trybem życia.

Następenie bp Iwo Odrowąż wyjechał do Rzymu, dokąd zabrał ze sobą Jacka, a także m.in. jego krewnego Czesława (obecnie błogosławionego). W Wieczym Mieście spotkali się z Dominikiem, założycielem Zakonu Kaznodziejskiego. Biskup Iwo zwrócił się do niego z prośbą o przysłanie zakonników do Polski, ale Dominik odpowiedział, że braci nie ma, chętnie jednak przyjmie do zakonu Polaków, a następnie wyśle ich do kraju. Jacek i Czesław odpowiedzieli pozytywnie i po odbyciu nowicjatu zostali przyjęci do zakonu dominikańskiego. Jacek miał wtedy niewiele ponad dwadzieścia lat.

Jesienią 1222 roku generał dominikanów, bł. Jordan z Saksonii, wysłał obu Polaków do Krakowa, gdzie osiedlili się przy kościele Świętej Trójcy w Krakowie. Zajęli się oni przede wszystkim organizacją klasztorów na polskich ziemiach polskich i  misjami wśród ludów sąsiednich, m.in na Rusi i w Prusach, a także pogłębieniem bardzo jeszcze powierzchownego chrześcijaństwa w Polsce. Jacek w ciągu lat 40-tych i 50-tych XIII wieku był on stale związany z klasztorem krakowskim, choć nie był ani prowincjałem, ani przeorem domu zakonnego.

Jacek zmarł w 15 sierpnia 1257 roku, w uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Został pochowany w kościele dominikanów w Krakowie. Zaraz po śmierci zaczął się szerzyć jego kult. Starania o kanonizację trwały kilkaset lat. Intensywności nabrały u schyłku XV wieku. Król Zygmunt Stary kilkakrotnie zwracał się do Rzymu w tej sprawie, podobnie jak Stefan Batory i Zygmunt III. Ostatecznie 17 kwietnia 1594 roku papież Klemens VIII zaliczył Jacka w poczet świętych.

Jest patronem archidiecezji katowickiej i opolskiej, Śląska i Polskiej Prowincji Zakonu Kaznodziejskiego.