W obchodach uczestniczyli m.in. przedstawiciele najwyższych władz państwowych - prezydent Andrzej Duda z małżonką, marszałkowie Sejmu i Senatu Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski, premier Beata Szydło wraz z członkami Rady Ministrów, parlamentarzyści, a także licznie zgromadzeni mieszkańcy stolicy i przybyli goście.

Z okazji Święta Narodowego 3 Maja na Zamku Królewskim Orderem Orła Białego przez Prezydenta RP uhonorowani zostali: artysta fotografik Adam Bujak, który dokumentował pontyfikat św. Jana Pawła II, lekarz – onkolog prof. dr hab. n. med. Mieczysław Chorąży oraz poeta i pieśniarz opozycji demokratycznej w PRL Jan Krzysztof Kelus. Najwyższe państwowe odznaczenie otrzymali również: działaczka społeczna niosąca pomoc repatriantom z Kazachstanu Zofia Teliga-Mertens i muzykolog prof. dr hab. Mieczysław Tomaszewski.

Kulminacyjnym punktem obchodów Święta Narodowego 3 Maja były uroczystości na Placu Zamkowym. - Nie ma w Polsce obcych panów, czyli Polska jest wolna. Polska staje się silna. To marzenie o wolnej i silnej Polsce jest głęboko wrośnięte w serce naszego narodu. I było już wtedy przed wiekami, kiedy tamtą pieśń układano - podkreślił w swoim wystąpieniu prezydent Andrzej Duda. Jak zaznaczył, to właśnie dlatego jesteśmy tak dumni z Konstytucji 3 Maja, że niosła ona w sobie nadzieję budowy silnego, wolnego państwa.

Prezydent zwrócił też uwagę na potrzebę rozpoczęcia debaty nad nową ustawą zasadniczą. Andrzej Duda przekonywał, że Polacy mają prawo wypowiedzieć się, czy obecna konstytucja obowiązująca od 20 lat powinna zostać zmieniona. - Czas na poważną debatę konstytucyjną z udziałem polskiego narodu, nie tylko elit i polityków - tłumaczył prezydent. - Chcę, aby w przyszłym roku - w stulecie niepodległości - odbyło się w Polsce referendum w sprawie konstytucji - podkreślił Andrzej Duda. Prezydent wyraził nadzieję, że to przedsięwzięcie uda się przeprowadzić ponad podziałami.

Podczas uroczystości na Placu Zamkowym odśpiewano hymn państwowy i odczytana została preambuła Konstytucji 3 Maja. Przed Zamkiem Królewskim w Warszawie odbyła się także m.in. uroczysta prezentacja pododdziałów Wojska Polskiego oraz defilada kompanii reprezentacyjnej WP. Dla uczczenia 226. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja oddano też okolicznościowy salut armatni z Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego.

***

226 lat temu, 3 maja 1791 r., Sejm Wielki uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była ona pierwszą spisaną konstytucją w nowożytnej Europie oraz drugą na świecie po amerykańskiej. Ta ustawa zasadnicza regulowała m.in. organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli. - Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu. Aby więc całość państw, wolność obywatelską i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w Stanach zgromadzonych, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży, i władza sądownicza w jurysdykcjach, na ten koniec ustanowionych, lub ustanowić się mających – czytamy w dokumencie.

„Ustawa rządowa” sprzed 226 lat zawierała wizję i program budowy nowoczesnego państwa i społeczeństwa. Konstytucja 3 Maja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz zapewniła chłopom ochronę państwa. Konstytucja zniosła też formalnie liberum veto. Była dokumentem, który przywrócił Polakom nadzieję i poczucie odpowiedzialności za swój kraj. Nadal pozostaje symbolem odważnego, nowatorskiego myślenia o kształcie Rzeczypospolitej.