„W Starym Testamencie post ukazywany jest jako pomoc w trudnych momentach duchowych: w rozterkach, przed podjęciem ważnej decyzji czy misji. Jednym z najważniejszych jego symboli jest popiół, który ma podwójne znaczenie. Z jednej strony jest to znak uniżenia i pokory, czego wyrazem jest posypywanie głów popiołem w Środę Popielcową. Z drugiej strony jest to znak oczyszczenia, bo przecież w przeszłości popiół stosowano do czyszczenia przedmiotów. Obecnie chodzi tu o oczyszczenie duchowe z wszelkich złych nawyków i przywiązań” – powiedział ks. Paweł Rytel-Andrianik, rzecznik Konferencji Episkopatu Polski.

Post, modlitwa i jałmużna to sprawdzone „lekarstwa” na duchowe bolączki współczesnych ludzi, na co wskazuje papież Franciszek w orędziu na tegoroczny Wielki Post. To także okres postanowień, jednym z nich może być modlitwa Pismem świętym, choćby jedną minutę. Biskupi polscy, wraz z papieżem Franciszkiem, polecają na Wielki Post inicjatywę „24 godziny dla Pana”, która w tym roku odbędzie się 9 i 10 marca. Polega ona na tym, że w każdej diecezji co najmniej jeden kościół będzie otwarty przez całą dobę umożliwiając adorację i spowiedź dla tych, którzy w danej chwili go nawiedzą.  

Także księża zachęcają wiernych do wzięcia w niej udziału, zwłaszcza, że w tym roku m.in. w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Łodzi będą wyznaczone kościoły stacyjne, w których będzie można skorzystać z sakramentu pokuty i pojednania oraz Eucharystii. Tradycja odwiedzania kościołów stacyjnych pochodzi z Jerozolimy, gdzie pielgrzymi nawiedzają miejsca święte związane z Panem Jezusem. „Dzięki nawiedzeniu kościołów stacyjnych, wierni mogą poznać także inne świątynie” – powiedział rzecznik Episkopatu. 

W Środę Popielcową choć nie ma obowiązku uczestnictwa we Mszy św., jednak jest ono przez Kościół zalecane z uwagi na pokutny charakter tego dnia rozpoczynającego Wielki Post i obrzęd posypywania głów popiołem. W Popielec obowiązuje również post ścisły (inaczej ilościowy), to znaczy ograniczenie się do spożycia trzech posiłków, dwóch lekkich i jednego do syta, oraz wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (jakościowy). Post ilościowy nie obowiązuje osób do 18 roku życia i powyżej 60 roku życia, podczas gdy post jakościowy obowiązuje wszystkich powyżej 14 roku życia.