Uczeń i Student
Mam osobisty dług wdzięczności wobec polskiej szkoły, wobec nauczycieli i wychowawców, których pamiętam do dzisiaj i modlę się za nich codziennie. To, co otrzymałem w latach szkolnych, do dzisiaj owocuje w moim życiu.
Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy Świętej, Łowicz 1999.
15 września 1926 roku Karol Wojtyła rozpoczął naukę w Męskiej Szkole Powszechnej im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Szkoła położona była wówczas przy wadowickim rynku i uczęszczały do niej dzieci różnych wyznań. W całym okresie nauki szkolnej Karol Wojtyła junior otrzymywał bardzo wysokie oceny i był uważany za pracowitego, zdolnego ucznia. Przez wszystkich nazywany był Lolkiem. We wrześniu 1930 roku rozpoczął naukę w szkole średniej – Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity, które po odzyskaniu niepodległości było początkowo szkołą o profilu humanistycznym, a następnie neoklasycznym. Nauka trwała tu osiem lat, uczniowie zapoznawali się między innymi z podstawami greki i łaciny. Mottem dla gimnazjalistów były słowa rzymskiego poety Albiusa Tibullusa: To, co czyste, podoba się bogom, przybywajcie z szatą czystą i rękoma czystymi czerpcie wodę ze źródła. Uczniowie spotykali się na licznych kółkach naukowych, na zbiórkach harcerskich i oraz zajęciach Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Młody Wojtyła bardzo dużo czytał, pasję tę zaszczepili mu rodzice i starszy brat. Po zachwycie literaturą prozatorską przyszedł także czas na poezję oraz dramat, z którym Karol związał swoje losy na długie lata.
W sierpniu 1938 roku Karol Wojtyła wraz z ojcem przeprowadził się do Krakowa, aby kontynuować naukę na Wydziale Polonistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Młodzież aktywnie uczestniczyła w wieczorach literackich, zajęciach zespołu teatralnego oraz w zebraniach Koła Polonistów. Organizowano wieczory autorskie młodych poetów, odczyty i dyskusje. Karol Wojtyła sprawował w Kole Polonistów funkcję bibliotekarza, należał także w tym okresie do Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego. Środowisko studenckie, tak jak wcześniej szkolne, postrzegało Karola jako pilnego, skromnego i pogodnego przyjaciela. Był wesoły, koleżeński oraz spontaniczny. Dużą wagę przywiązywał do ćwiczeń sportowych - z chęcią uczestniczył w wyprawach narciarskich czy kajakowych. Po wybuchu II wojny światowej Karol Wojtyła przerwał studia polonistyczne.